Vaksgewijs op een zomerkamp op Texel

Geschiedenis van het Zeekadetkorps Nederland

Kort na de Tweede Wereldoorlog ontstond het idee om, naar Brits voorbeeld, in Nederland een zeekadetkorps op te zetten. Grondlegger van deze nieuwe jeugdorganisatie was kapitein-luitenant ter zee A. Kroeze, die toen Hoofd van de Marinevoorlichtingsdienst was.

De doelstelling van de organisatie was en is   de jeugd de weg naar zee wijzen  in de ruimste zin van het woord.

Parade

Eerste korps

Op 18 februari 1949 is het eerste zeekadetkorps in Gouda opgericht. In november volgde de start van het Zeekadetkorps Maassluis. Daarna begonnen de zeekadetten in Amsterdam (1950), in Schiedam met het korps Jacob van Heemskerck (1951), in Arnhem met het korps Willem Ruys (1951), in IJmuiden met het korps IJmond (1952) en in Den Haag met het korps Lt.adm. Prins Bernhard (1953). Voordat in Den Haag een zeekadetkorps kwam, is er kort een korps in Scheveningen geweest.

Zeekadetkorps Nederland

De korpsen werkten onderling goed samen. Om de zaken beter te organiseren en om naar buiten toe als eenheid op te treden was echter meer nodig. De zeven  zeekadetkorpsen besloten in 1955 zich landelijk te verenigen. Op 15 oktober 1955 is de ‘Vereniging Zeekadetkorps Nederland’ (ZKKNL) opgericht. De doelstelling van de vereniging vinden we in de statuten in het taalgebruik van de vijftiger jaren:

De Vereniging heeft ten doel bij de Nederlandse jeugd belangstelling te wekken en te onderhouden voor de scheepvaart, alsmede het verrichten van al hetgeen met het vorenstaande in de ruimste zin verband houdt daartoe bevorderlijk kan zijn.’ 

Zeilen in B2 sloepen op de Loosdrechtse Plassen
Machinist
B2 zeilsloep
Schoon schoppen
B2 Sloepen

Samenwerking

Al snel plukken de plaatselijke zeekadetkorpsen de vruchten van de nieuwe samenwerkingsvorm. Het hoofdbestuur van het Zeekadetkorps Nederland bemiddelde onder andere bij de aankoop van korpsschepen. Van de Koninklijke Marine wordt in die tijd een aantal schepen overgenomen. Namen als ‘Abraham Crijnssen’, ‘Abraham van der Hulst’ en ‘Hydrograaf’ klinken bij veel (oud-)zeekadetten nog steeds bekend in de oren. Ook organiseert de kersverse vereniging eind vijftiger jaren voor het eerst een landelijk zomerkamp, een evenement dat sindsdien jaarlijks plaatsvindt. Hierbij werd in die jaren dankbaar gebruik gemaakt van de faciliteiten van de Koninklijke Marine in de omgeving van de Loosdrechtse Plassen en in Hilversum.  In de jaren zestig komen niet veel nieuwe korpsen. In 1956 start in Groningen een korps, dat tot 1969 bestaat. Het duurde tot 1959 voordat er in de wereldhavenstad Rotterdam een zeekadetkorps de gelederen kwam versterken. In 1962 wordt een korps in de marinestad Den Helder opgericht.

Varen

in het begin van de jaren zeventig komen grote veranderingen binnen het Zeekadetkorps Nederland. Tot dan toe waren de schepen enkel als stilliggend trainingsvaartuig beschikbare. Nu krijgen enkele korpsen de beschikking over een varend schip.

Die korpsen zijn nu in staat hun eigen kampen te organiseren op verschillende plaatsen in Nederland. Het landelijk zomerkamp verhuist; na drie seizoenen op het Veerse Meer gebivakkeerd te hebben, is vanaf 1975 het marinierskamp op Texel de vaste locatie voor het zomerkamp. Het zeilen op de getijstromen op de Waddenzee is voor veel zeekadetten een nieuwe ervaring.

Groei

Tussen 1974 en 1979 komen er vier nieuwe zeekadetkorpsen bij: Vlissingen met het korps Scheldemond (1974), Vlaardingen (1977), Alkmaar (1977), Heerhugowaard (1978) en in 1979  Hellevoetsluis. Met de toename van het aantal varende korpsschepen neemt ook de variatie van de locatie van het zomerkamp toe. Er zijn nu maar weinig waterrijke plekjes in Nederland, die niet door schepen van het ZKKNL zijn bezocht. In 1989 wordt een korps in Waalwijk opgericht. Rond de eeuwwisseling komen er weer korpsen bij: Delfzijl, Harlingen, Moerdijk  en Lemmer. De vloot werd aangevuld met enige zeegaande schepen. Dit maakte het mogelijk dat nu ook buitenlandse vlootbezoeken worden gebracht aan havens aan de Noordzee en het Kanaal. In 2011 maakten voor het eerst drie schepen gemeenschappelijk een reis naar Engeland. Wederom komen er meer korpsen bij; Urk en in 2019 opgericht Lelystad.

55 jaar Zeekadetkorps Nederland

Dit alles was reden genoeg om in 2005 op uitbundige wijze het 50-jarig bestaan van het Zeekadetkorps Nederland te vieren. Hoogtepunt was het feest aan boord van het cruiseschip Rotterdam van de Holland America Line, dat in Rotterdam was afgemeerd. Bij dat jubileumfeest waren bijna alle zeekadetten aanwezig.

In juli 2010 heeft het Zeekadetkorps Nederland aandacht aan het 55-jarig bestaan gegeven. Dat was op bescheiden wijze. Het landelijk zomerkamp in Harlingen, waar de meeste korpsen waren, had enkele bijzonder programmapunten. Bovendien kwamen gasten uit verschillende maritieme organisaties langs.

Tegen het slot van het zomerkamp 2010 vond een ‘gondeltocht’ plaats. In versierde vletten en zelf gemaakte vaartuigen werd een tocht door Harlingen gemaakt.

Inmiddels zijn er een 20-tal zeekadetkorpsen, verspreid over het land.

Ook  vandaag is het zeekadetkorps springlevend. Zeilen, roeien en varen met het korpsschip zijn nog steeds de kernactiviteiten van de kadetten. Hiermee raken zij vertrouwd met alle aspecten van het water. Het plezier dat je erop kan hebben, het respect dat je voor de zee moet hebben en de mogelijkheden voor een toekomst op of aan het water.